مدل‌سازی و تحلیل شدت تصادفات اتوبوس‌های درون و برون‌شهری

اتوبوس یکی از قدیمی‌ترین وسایل نقلیه همگانی می‌باشد. ایمنی این وسایل، از چالش‌های اصلی هر سیستم حمل و نقل همگانی است. در این میان، تاکنون مسئله شدت تصادفات این دسته از وسایل نقلیه کمتر مورد توجه پژوهشگران بوده است. در سال‌های اخیر برای اولین بار چند مطالعه پیرامون تحلیل شدت تصادفات اتوبوس‌ها در سطح جهان انجام گرفته است. از این‌رو این پژوهش در تلاش است که با استفاده از اطلاعات تصادفات ایران که توسط پلیس پس از وقوع تصادفات به ثبت رسیده است، عوامل مؤثر بر شدت تصادفاتی که در آن‌ها اتوبوس درگیر بوده است را در معابر شهری و بین‌شهری به صورت جداگانه شناسایی و بررسی کند. در این راستا از مدل لوجیت ترتیبی استفاده شده است. در فرآیند مدل‌سازی، تأثیر پارامترهایی گوناگونی چون ویژگی‌های زمان تصادف، ویژگی‌های راننده، تصادف و معبر، بررسی شده است. بر اساس نتایج حاصله، در معابر درون‌شهری و برون‌شهری افزایش سابقه رانندگی کاهش شدت تصادف را به دنبال داشته است. درحالی‌که در معابر درون‌شهری عواملی چون وقوع تصادف در شب، سن بالای 60 سال راننده، تصادف با عابر یا چند وسیله، سرعت غیرمجاز، عبور از چراغ قرمز و وقوع در بزرگراه، با افزایش شدت تصادفات اتوبوس‌ها همراه بوده است. در معابر برون‌شهری، فصل بهار و تابستان، جوان بودن راننده، تخلف عمدی وی، مصرف الکل یا مواد مخدر، خستگی و خواب‌آلودگی، واژگونی و سقوط، عدم توجه به جلو، روسازی خیس و شیب‌دار و قوس‌دار بودن مسیر، افزایش شدت تصادفات اتوبوس‌ها را به دنبال داشته است. امید است این نتایج، بتواند به اتخاذ سیاست‌های ارتقاء ایمنی حمل و نقل همگانی کمک شایانی کند.